Gunning thuiszorg niet op prijs maar kwaliteit

Landelijk veel zorginstellingen in de rode cijfers

Door Bert Vinkenborg

DOETINCHEM - Het stond afgelopen week breed uitgemeten in de landelijke media: Veertig procent van 469 zorginstellingen draait met verlies. Deze schokkende conclusie wordt getrokken door het accountantskantoor dat belast is met de controle van de jaarrekeningen van die instellingen. Als oorzaken worden onder meer genoemd de dalende vergoedingen. Gemeenten en zorgverzekeraars zouden door hun aanbestedingen thuiszorgaanbieders beneden de kostprijs dwingen. Dezelfde zorg moet geleverd worden voor minder geld.

Aan wethouder Kees Telder de vraag of dat beeld klopt. Doetinchem besteedt immers bijna de helft van de gemeentebegroting in het sociaal domein. Telder relativeert de uitlatingen zoals die in de landelijke pers zijn verschenen. De kosten van thuiszorg zijn weliswaar aanzienlijk maar maken toch maar een deel uit van het totale bedrag dat in het sociaal domein wordt besteed. Telder: "Als een zorginstelling omvalt is dat heel vervelend, vooral voor de werknemers, en het bezorgt de gemeente flink wat werk om de zaak weer op de rails te krijgen. Bij het faillissement van TSN in 2016 is dat goed gelukt en alle werknemers konden doorgaan onder een andere organisatie met het werk dat ze voorheen ook deden." De gemeente voelt zich daarnaast verantwoordelijk voor de continuïteit van de zorg, omdat het volgens Telder om vaak kwetsbare mensen gaat.

Voorwaarden
Over het beneden de kostprijs werken is Telder duidelijk. "Sinds 2015 besteden wij de thuiszorg niet aan tegen de laagste prijs. De gemeente gunt de opdracht bij inschrijving. Er is een hele reeks voorwaarden waar de inschrijvers aan moeten voldoen. Het uurtarief wordt tevoren door ons vastgesteld op basis van redelijke calculatie en informatie. Als thuiszorgorganisaties aan alle eisen voldoen en ze accepteren het uurtarief dan krijgen ze van ons de opdracht voor die prijs. Er is dus geen sprake van beneden de kostprijs werken." Hij voegt daar nog aan toe: "Wij gunnen niet op prijs maar op kwaliteit." Met opzet is gekozen voor een contractperiode van drie jaar zodat de continuïteit gewaarborgd wordt. Telder vermoedt dat ook andere gemeenten deze koers zijn gaan volgen.
Veel problemen ontstaan in de keten van thuis naar het verpleeghuis. De criteria voor toelating zijn aangescherpt en er zijn lange wachttijden. Vaak zijn er kleine netwerken rond kwetsbare ouderen maar soms ook niet omdat kinderen ver weg wonen. In de West-Achterhoek bestaat het Kennisnetwerk Kwetsbare Ouderen dat door samenwerking, kennisontwikkeling en -uitwisseling tussen professionele en informele zorgaanbieders de zorg voor kwetsbare ouderen zodanig wil verbeteren dat zij zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen met behoud van kwaliteit van leven en sociale participatie. Ook huisartsen en buurtcoaches spelen daarin een rol.
Over het steeds kleiner worden van de door het rijk beschikbaar gestelde middelen, zegt de wethouder: "Preventie is belangrijk om de instroom in verpleegtehuizen te beperken. Als het budget steeds kleiner wordt dan lukt dat nog maar moeilijk."
Azora is een van de zorgorganisaties in de Achterhoek die zowel met gemeenten (huishoudelijke hulp en begeleiding), zorgverzekeraars (persoonlijke verzorging en verpleging) en zorgkantoor (verzorgingshuiszorg en verpleeghuiszorg) als financiers van de door haar geboden zorg te maken heeft. Deze professionele zorgorganisatie met hoofdvestiging in Terborg werkt vanuit acht centra in de Achterhoek. Men streeft ernaar kwetsbare mensen zo zelfstandig mogelijk hun eigen leven te laten leiden, hetzij in hun eigen woning dan wel in een woonzorgcentrum. Bestuurder Hans Metzemaekers, die al bijna 35 jaar aan zijn organisatie verbonden is, herkent de bewering dat thuiszorgaanbieder onder de kostprijs worden gedwongen niet.
Metzemaekers: "Azora heeft een gezonde exploitatie en draait niet met verlies. Dat hebben we nog nooit gedaan. Als instelling hebben wij vooral te maken met Oude IJsselstreek en Montferland en in beperkte mate met Doetinchem en een heel klein beetje met Bronckhorst. De tarieven kunnen net uit." Het verwijt in de pers aan het adres van de gemeenten als veroorzakers van de financiële problemen is dus volgens Metzemaekers niet van toepassing, althans niet voor de Achterhoekse gemeenten waar Azora mee te maken heeft.
De onderhandelingen voor een coalitieakkoord van een volgend kabinet zijn nog niet afgerond. Het wachten is nu op mogelijke verrassingen op het gebied van de zorg.