'Dat nuchtere heeft mij veel gebracht'

Presentatie boek en expositie 'Parels van de Achterhoek'

Door Josée Gruwel

DOETINCHEM – "Hier steken de mensen de handen uit de mouwen", vertelde Gijs Jolink zondagmiddag bij de boekpresentatie van 'Parels van de Achterhoek'. Laat dat nou precies dat zijn wat Erik Hagelstein deed nadat hij vorig jaar op 30 december bij dezelfde Gijs thuis een gesprek voerde over toppers uit de Achterhoek: hij maakte er met fotografe Jessica de Lepper een boek over. Zondagmiddag werd het in Amphion gepresenteerd.

Het sneeuwde behoorlijk, dus er was een kleine vertraging in het programma. Maar ondanks code oranje zat toch het grootste gedeelte van de twintig beschreven parels in de zaal op het moment dat pianist Maarten Knikkink stopte met spelen en Annemieke Schakelaar de aanwezigen welkom heette.

'Als ze in het buitenland vragen waar ik vandaan kom, zeg ik: I am Grolsch.'

Terwijl doorlopend grote, karakteristiek portretfoto's van 'de parels' op de achtergrond werden getoond, nodigde Schakelaar hen in groepjes van vier aan tafel om het gesprek aan te gaan. Natuurlijk ging het over de Achterhoek en over Achterhoekers en werd er vergeleken met 'de grote stad'.

Verbeeldingskracht
In het eerste rondje werd de trend stevig neergezet. Prof. Mr. Gerhard Rijken vindt dat je als Achterhoeker in het westen slimmer moet zijn dan de westerling en dat je harder je best moet doen. Annemarie Jorritsma heeft het over randstedelijke arrogantie en journalist Bert Wagendorp opperde dat het aangeboren zelfvertrouwen van de Achterhoeker minder aanwezig is dan bij borelingen uit 'de grote stad', maar dat je – ondanks al je bescheidenheid – ze in het werk gemakkelijk passeert. Christiaan Ruesink, tot voor kort hoofdredacteur van Voetbal International, vond het vroeger maar benauwend in Dinxperlo en trok er snel weg, maar nu ziet hij het toch wel zitten om nog eens hoofdredacteur van De Gelderlander te worden.
Zowel Jorritsma als Ruesink zijn van mening dat je door 'in de provincie' te wonen, waar de mogelijkheden om vermaakt te worden veel minder zijn dan in de Randstad, de verbeeldingskracht wordt ontwikkeld.

Nuchterheid
Prof. Mr. Claartje Bulten sprak over de 'soort nuchterheid' van de Achterhoeker. "Heel prettig." Pianist en componist Joep Beving haakte daar op in: "Dat nuchtere heeft mij veel gebracht." Uitgever Dirk Haank gaf blijk van zijn nuchterheid door te vertellen hoe hij, gedreven door nieuwsgierigheid, in Amsterdam kwam en verwonderd was over wat ze hem daar allemaal vertelden. "Ik dacht: wat maken die mensen veel mee. Maar mijn verhalen werden in eerste instantie genegeerd."
Bennie Jolink hoopt met Normaal te hebben bijgedragen aan het zelfbewustzijn van de Achterhoekse jeugd. Haank: "In Amsterdam moest ik het dialect uit de liedjes wel eens vertalen. Het woord boer werd een geuzennaam. Zo maak je van je zwakte je sterkte."

'De identiteit van de Achterhoek ligt verankerd in de Zwarte Cross.'

Ondernemerschap
Prof. Dr. Ing. Guus Rijnders is trots op de Achterhoek. "Wij doen het qua ondernemerschap veel beter dan de ondernemers in het westen."
Dr. Manfred te Grotenhuis roemde de Zwarte Cross. "Een van de hoogtepunten in het maatschappelijk jaar." Gijs Jolink ziet als oorzaak het handen uit de mouwen steken en het elkaar helpen. "Naoberschap." En Nout Wellink deed harten opengaan door zijn verhaal over heimwee naar de Achterhoek. "Er bestaat een vorm van gemoedelijkheid die je in het westen niet kent. Het kleinschalige moet vooral overeind blijven."

'De Achterhoek zit in mijn hart. En die gaat er nooit meer uit.'

Annemarie Jorritsma opende later op de middag in het Stadsmuseum de expositie 'Parels van de Achterhoek'. Op de expositie hangen de meest spraakmakende portretten van 'de parels', gemaakt door Jessica de Lepper. De Lepper: "Het is het mooiste om mensen te fotograferen in hun eigen omgeving. Tijdens het interview door Erik Hagelstein was ik erbij en stonden al mijn zintuigen aan: hoe is iemands lichaamstaal, wat draagt hij, hoe ziet de omgeving eruit. Bij het fotograferen moet er een soort van klik zijn met het model. Tijdens een fotosessie geef ik weinig aanwijzingen, ik laat het gebeuren."
Het boek, uitgegeven door Hagel Producties en Uitgeverij Hermans en ondersteund door Stichting Pak An, is bij de boekhandel verkrijgbaar voor 22,50 euro.
De expositie in het Stadsmuseum is tijdens openingstijden tot en met 28 januari te zien.