Afbeelding
Foto: Nick Oostendorp

Zwaleman | Streektaal

Algemeen

Streektaal

Omdat mijn naam nu eenmaal is verbonden aan de rubriek Uut 't Wald (zie hieronder) denken veel mensen dat ik een echte dialectgoeroe en streektaalpurist ben. Nou, dat ben ik dus niet. Ik vind het weliswaar heel leuk om die stukjes te schrijven over het Achterhoeks en Liemers dialect en bij tijd en wijle bedien ik me ook wel van de streektaal, maar voor mij is dat geen heilig moeten. Mijn motto is (en dan zeg ik het toch maar in ons dialect): Plat as 't kan, Hollaands as 't mut. Want hoeveel belang ik ook hecht aan de streektaal, het blijft in mijn ogen toch altijd nog veel belangrijker dat je het algemeen Nederlands goed beheerst. Als je tenminste een stukje verder wilt komen in de wereld. Of in ieder geval iets verder wilt kijken dan je eigen regio. Hoe aantrekkelijk die ook is….

Ik durf trouwens nog wel een stukje verder te gaan, al besef ik dat ik daarmee tegen een paar zere benen schop. Als het er op aankomt kan het zeker voor jongere mensen belangrijker zijn dat ze Engels (en misschien zelfs Russisch of Chinees) leren dan Achterhoeks!

Vind ik het dan niet belangrijk dat ons Achterhoeks behouden blijft en wordt doorgegeven aan volgende generaties? Natuurlijk wel. Ik zou niets liever zien. Maar we moeten in dat streven wel een beetje realistisch blijven. Als we echt willen dat onze kinderen of kleinkinderen Achterhoeks spreken, dan moeten we tevreden zijn met een moderne versie van die taal. Al die oude woorden en uitdrukkingen die je in het Achterhoeks en Liemers woordenboek vindt (en dus ook in Uut 't Wald) hoeven we niet per se in stand te willen houden. En zeker niet tegen de verdrukking in. Taal is een levend iets en daarom onderhevig aan verandering. We vinden het heel normaal dat allerlei Engelse woorden in het Nederlands binnensluipen. Waarom zou dan ook het Achterhoeks niet verrijkt kunnen worden met woorden uit andere talen. Zeker als het gaat om modernere zaken of begrippen. Waarom voor smartphone een Achterhoeks woord bedenken, terwijl we die Engelse benaming in het Nederlands ook gewoon gebruiken. Een tijdje geleden hoorde ik iemand een pleidooi houden voor het woord gaddergood als Nedersaksisch alternatief voor hebbedingetje. Het was hem blijkbaar ontgaan dat – zeker onder de jeugd - dat hebbedingetje al lang is vervangen door gadget.

Ik blijf het zeggen: laten we realistisch blijven. Ook als het gaat om de spelling. Als we echt willen dat het Achterhoeks gesproken blijft worden, dan moeten we daar niet over zeuren. Er is niet één jonge Achterhoeker, die zit te wachten op spellingsregeltjes.

Pleit ik er nu voor, om de uniforme WALD-spelling (ontwikkeld door Lex Schaars van het Staring Instituut) op de brandstapel te gooien? Nee hoor, wie dat wil mag die spellingsregels best blijven koesteren. En als mensen een streektaaldictee (waarbij die regeltjes gelden) leuk vinden, dan moeten ze daar vooral aan meedoen. Maar laten we niet doen alsof het er echt iets toe doet, hoe je een woord opschrijft. Als de lezer het maar begrijpt. En trouwens: Waor bin ie klinkt precies hetzelfde als Woar bin ie. Of om mijn part Woor bin ie. En of ik nou een biertje drink met mijn naober, dan wel met mijn noaber, het schuimt er niks anders om!

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant