Beter leefgebied voor vogels en vlinders

Natuur monumenten pakt strakke grens tussen akkers en bos aan

Door Eric Klop

ZEDDAM - Ten noordwesten van Zeddam gaat Natuurmonumenten de bosrand van het Bergherbos herinrichten. Een vloeiender overgang tussen landbouwgrond en bosgebied moet ten goede komen aan het leefgebied van insecten, vlinders en vogels. De aanpassing brengt onder meer met zich mee dat het wandelpad dat pal langs de bosrand parallel loopt aan de Bosweg over circa 250 meter komt te vervallen.

De herinrichting over een gebied van circa tien hectare past binnen het interregionale samenwerkingsverband waarin onder andere de gemeenten Montferland en Emmerich, Huis Bergh en Natuurmonumenten aan de hand van Europese subsidies projecten in het Montferland aangaande natuur, cultuurhistorie en recreatie ten uitvoer brengen. "Van oudsher zijn akkers in ons gebied scherp afgescheiden van de bosrand", licht Erwin Grob, bij Natuurmonumenten coördinator natuurbeheer van het Montferland, toe. Verwijdering van een aantal bomen en bovenal aanplant van kruid- en bessendragend struikgewas als overgang tussen bos en landbouwgrond maakt het interessanter voor vogels. Insecten en vlinders komen hier eveneens op af, waarmee voor de fauna een beter, evenwichtiger leefgebied wordt gecreëerd."
In beginsel is gekozen voor het grensgebied tussen akker en bos ten noordwesten van Zeddam. Daar is over nagedacht. "De her in te richten bosrand ligt dus op het zuidoosten. Dit betekent veel zon en daarmee veel bloei, met meer vogels, insecten en vlinders tot gevolg. Een schaduwrijke biotoop wil niet zo." De aanplant van struiken, ook op een stuk wandelpad langs de bosrand dat hiermee komt te vervallen, heeft volgens Grob bovendien voordelen voor viervoeters als de das en de ree. "Zij eten op de akker en zoeken beschutting in het bos. Een geleidelijke en stille overgang biedt hen meer variatie."
Dat het wandelpad over een lengte van ongeveer 250 meter wordt opgeofferd aan bloeirijk struikgewas heeft nog een andere belangrijke reden. In het verlengde van de bosrandherinrichting speelt Natuurmonumenten tevens een rol in een speciaal project dat het leefgebied van patrijzen verbetert. "Deze akkervogels verdienen extra aandacht", aldus de natuurcoördinator. "Ze zijn nog niet bedreigd, maar nemen wel in aantal af. Naar schatting leven er in het Montferland eerder enkele tientallen dan honderden. Het zijn schuwe beestjes die bijvoorbeeld ongestoord willen broeden. Dat matcht niet bepaald met honden die op het pad worden uitgelaten." Wat volgens Erwin Grob overigens niet wegneemt dat er meer factoren zijn die invloed hebben op de patrijzenpopulatie. "Een ei is in de natuur nooit helemaal veilig."

Televisie
Het patrijzenproject luistert naar de noemer 'Paradijs voor de patrijs'. Hierin trekken André Hendriksen en Theo Kaal, inwoners van de gemeente Montferland en vrijwilligers bij Natuurmonumenten, al langere tijd de kar om rond de stuwwal het leefgebied voor deze bijzondere akkervogel aantrekkelijker te maken. Dat gebeurt met het inzaaien van vogelakkers en akkerranden, hetgeen zorgt voor dekking, nestgelegenheid en voedsel voor de patrijs en waarvan meteen ook anders akkervogels, waaronder de gele kwikstaart, geelgors, kneu en veldleeuwerik, een graantje meepikken. Het project, waaraan zich voor een looptijd van minimaal vijf jaar een tiental partijen en subsidiënten heeft geconformeerd, geniet landelijke belangstelling. Het bracht het televisieprogramma 'Vroege Vogels' ertoe begin september drie dagen lang opnamen rond het Bergherbos te maken. De uitzending heeft vrijdag 12 oktober plaats op NPO2 en begint om 19.30 uur.