De bever is terug in de Achterhoek

ACHTERHOEK - Tot 1826 was de bever nog inheems in Nederland. Door bejaging werd dit grootste knaagdier van Europa hier uitgeroeid. Niet alleen het beverbont en het castoreum of bevergeil waren aantrekkelijk, maar ook het vlees. Nu is de dammenbouwer terug in de Achterhoek.

Door Bert Vinkenborg

In 1988 werd begonnen met de herintroductie van enkele tientallen bevers die uit het Elbegebied van Duitsland afkomstig waren. De eerste locatie in Nederland was de Biesbosch, maar men kwam er al gauw achter dat het gebied niet ideaal was voor de bever. Nieuwe plekken waar bevers werden uitgezet waren in 1992 het Maasdal in Limburg en vanaf 2008 het Hunzedal en het Zuidlaardermeer op de grens van Groningen en Drenthe. Deze uitzetplaatsen bleken beter gekozen want de bevers begonnen zich op eigen kracht voort te planten en te verspreiden.

Sporen
Ook in het werkgebied van het Waterschap Rijn en IJssel wordt de bever aangetroffen. De Schipbeek, Baakse Beek en het Rijnstrangengebied zijn al langere tijd door de bever uitgekozen als biotoop. Ook langs de Oude IJssel worden ze sinds enkele jaren waargenomen. Rondom Doesburg en langs de Eldrikse Kwelsloot zijn veel sporen te vinden. Sinds kort zijn de bevers het Twentekanaal overgestoken en hebben hun opmars in oostelijke richting naar de Duitse grens voortgezet. Langs het grenskanaal bij 's-Heerenberg werden al langere tijd sporen aangetroffen.

De bever is een waterbouwer die dammen aanlegt in beken en rivieren om het water op te stuwen en zo zijn leefgebied te verbeteren. Ook is hij niet afkerig van het graven in door de mens aangelegde dijken en waterkeringen. Daar komen de belangen van het waterschap en de bever met elkaar in conflict. Volgens het Waterschap Rijn en IJssel leveren de huidige aantallen weliswaar nog geen grote problemen op, maar men houdt zorgvuldig in de gaten of dit wel het geval kan worden. In Limburg heeft de situatie zich intussen al zover ontwikkeld dat men serieus bezig is de beverstand daar binnen de perken te houden om ernstige schade te voorkomen. Geen populair onderwerp bij natuurbeschermers. Natuurlijke vijanden heeft de bever nauwelijks.
Vanuit Amerika komt het verhaal naar Nederland over Hansje Brinker die een nacht lang met zijn vinger een gat in de dijk dichthield en daarmee het laaggelegen land achter de dijk redde van overstroming. Als het een beverhol was geweest dan was dat zeker niet gelukt. Gelukkig ligt in de Achterhoek het land achter de dijken doorgaans hoger dan het waterpeil ervoor. Toch is de bever een biologische graafmachine die goed in de gaten gehouden moet worden. De woordvoerder van het Waterschap Rijn en IJssel zegt: "We houden het in de gaten en verwijderen dammen en herstellen oevers waar nodig."