Oude IJsselstreek stapt uit Laborijn

ULFT - Het vernietigende rapport van Bureau Berenschot over Laborijn, dat woensdag verscheen, leidt tot grote politieke commotie in de Doetinchem, Aalten en Oude IJsselstreek. Zeker nadat het college van B&W in Oude IJsselstreek donderdagavond heeft besloten de samenwerking met Laborijn zo snel mogelijk te beëindigen. "Wij waren al langere tijd niet tevreden over de werkwijze en ik heb dat meerdere malen binnen Laborijn aangegeven", aldus verantwoordelijk wethouder Peter van de Wardt. 

Door Walter Hobelman

"Het college heeft vandaag besloten uit Laborijn te stappen. Laborijn werkt niet in lijn met de visie van Oude IJsselstreek. De menselijke maat moet terug", aldus de wethouder.

Laborijn lag in Oude IJsselstreek al vaker onder het vergrootglas het afgelopen jaar. Met regelmaat kwamen er berichten naar buiten over de werkwijze van Laborijn die als uitvoeringsorganisatie van de Participatiewet en de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) voor de gemeenten Doetinchem, Aalten en Oude IJsselstreek en de Wsw voor de gemeente Montferland is opgezet. Het dagelijks bestuur van Laborijn bestaat onder andere uit wethouders van de vier gemeenten, aangevuld met een extern lid. Het lukt de organisatie onder andere niet om een goede uitstroom naar werk op gang te brengen. Daarnaast ontbreekt de menselijke maat in de behandeling van cliënten. "In het  rapport van Berenschot, dat gisteren is gepresenteerd, werden schokkende constateringen gedaan over de manier waarop het instituut Laborijn omgaat met haar cliënten. Waarmee eerdere signalen over de bejegening nog eens zijn bevestigd", zo is in het persbericht te lezen.
De toenemende klachtenstroom leidde tot een onafhankelijk onderzoek door bureau Berenschot en het rapport laat geen spaan heel van de werkwijze van Laborijn. Voor het rapport zijn ruim 2500 enquêtes verzonden naar de cliënten van Laborijn en er kwamen zeshonderd ingevulde enquêtes retour. Daarvan geeft 45 procent van de cliënten van Laborijn aan 'ontevreden of zeer ontevreden' te zijn over de manier waarop men wordt behandeld. Ongeveer de helft van de invullers van de vragenlijst geeft ook aan niet te durven klagen uit vrees de bijstandsuitkering in gevaar te brengen. Berenschot concludeert tevens dat de helft van de medewerkers van Laborijn niet berekend is op zijn of haar functie en taak.
Wethouder Peter van de Wardt geeft tijdens een persconferentie aan het begin van donderdagavond aan "bijzonder geschrokken en teleurgesteld te zijn" over de uitkomsten van het rapport. "De adviezen die worden aangedragen moeten gewoon opgepakt worden. Je kan ze bedenken, ze staan er, dus je kan ze ook garanderen", aldus Van de Wardt. 
Oude IJsselstreek gaat nu op korte termijn aan de slag om uit de Gemeenschappelijke Regeling (GR) Laborijn te treden en de komende maanden worden gebruikt om te onderzoeken op welke manier de overgang vanuit de GR naar de beoogde nieuwe situatie het beste vormgegeven kan worden. "We gaan er alles aan doen om de ongeveer 700 mensen in deze gemeente die hierbij betrokken zijn zo snel mogelijk duidelijkheid te bieden. De opzegtermijn is maximaal een jaar maar we hopen dat het sneller kan'', aldus de wethouder. "Wanneer precies kan ik nu nog niet zeggen."

Wethouder van de Wardt benadrukt dat niet alleen het rapport van Berenschot reden is tot deze stap. "Laborijn is teveel bezig met het wel of niet verstrekken van een uitkering en de hoogte daarvan. Terwijl wij van mening zijn dat het veel meer moet gaan om de uitstroom naar werk. Wij zijn ervan overtuigd dat veel meer mensen naar werk begeleid kunnen worden dan nu gebeurt." 
Oude IJsselstreek heeft in 2018 een kwaliteitsslag ingezet voor het hele Sociale Domein. Daaronder valt ook de uitvoering van de Participatiewet. Het college staat voor een inclusieve samenleving waar iedereen naar vermogen meedoet en waar ieder mens waardevol is. Daarom is de gemeente al bezig om een experiment op te zetten om ongeveer 300 van de in totaal 700 uitkeringsgerechtigden in Oude IJsselstreek te begeleiden naar passend werk. "Daar gaan we in elk geval mee verder en ondertussen gaan we snel maar zorgvuldig aan de slag om voor iedereen helderheid te bieden. Er is grote vraag naar personeel en behoefte aan rust en duidelijkheid", aldus de wethouder. 
Steven Kroon, raadslid en oud-wethouder van gemeente Doetinchem reageert een dag later nog steeds uiterst verbolgen. "Ik vraag me af of Oude IJsselstreek beseft wat de gevolgen zijn van deze stap. Het is naar mijn mening politiek zeer onbehoorlijk wat er nu gebeurt. Daar komt bij dat ik me grote zorgen maak over de mensen die hiervan de dupe gaan worden. Dit raakt niet alleen de bestuurders, maar zeker ook de mensen waarvoor Laborijn zich inzet. Ik heb vanmorgen al verschillende, zeer verontruste, cliënten gesproken die in grote verwarring zijn." Kroon stoort zich vooral aan het onverwachte besluit. "E ris in de tijd hiervoor nooit een signaal onze kant op gekomen dat Oude IJsselstreek er over nadacht om uit Laborijn te stappen. Dat we als drie gemeenten ons bewust waren dat er zaken niet goed gingen dat is geen nieuws. Maar om dan bij de eerste averij het schip al te verlaten, dat doe je niet." Kroon verwacht dat deze keuze ook gevolgen heeft voor zaken die buiten Laborijn staan. "Dit gaat op alle fronten effecten hebben en ik vraag me af of men zich dat realiseert in Oude IJsselstreek."