‘Het glas moet niet half leeg blijven’

Bijeenkomst Pro! over armoede en bestaanszekerheid

Door Carla van der Meer

ULFT - “Er moet iets gebeuren. Het glas moet niet half leeg blijven”. Dat zegt raadsfractie PRO!, die op 29 november de bijeenkomst Bestaanszekerheid en Armoedebestrijding organiseert. Gastsprekers Kristel de Waal en Steven Kroon vertellen daar over dit thema. De Waal is ervaringsdeskundige die in de oudercommissie toeslagenaffaire zit en Kroon is directeur van stichting Mini Manna. 

De Waal spreekt over bestaanszekerheid. Ze werkt sinds 2020 als medisch secretaresse en sinds 2021 adviseert ze als ervaringsdeskundige gemeenten en anderen om ouders van de toeslagenaffaire te helpen. Ze is als coördinator landelijk en regionaal betrokken bij de toeslagenaffaire. En ze is lid van het landelijk ouderpanel, dat staatssecretaris Aukje de Vries en de Belastingdienst adviseert.
“Niet iedereen kan makkelijk over de gevolgen van de toeslagenaffaire praten, want er is angst en schaamte. Zeker in bepaalde culturen”, geeft De Waal aan. “De laatste jaren komt bestaanszekerheid meer naar voren. Het gaat om recht op inkomen waarmee je rond kunt komen, onderwijs, zorg en wonen.” De Waal weet zelf wat de gevolgen van de toeslagenaffaire betekenen. “We zijn in 2014 failliet gegaan”, vertelt ze openhartig. “We hebben negen kinderen en door de toeslagenaffaire zijn mijn man en ik ons koeriersbedrijf met negen auto’s kwijtgeraakt en zijn we in de bijstand terechtgekomen. Tien jaar lang hebben we daardoor niets kunnen doen. Dat bouw je niet meer op. Mensen die met de toeslagenaffaire te maken hebben, moeten gehoord en gezien worden.”

Praktijkvoorbeelden
Kroon, die in Doetinchem elf jaar in de politiek heeft gezeten, spreekt over armoedebestrijding. Hij geeft tijdens de bijeenkomst praktijkvoorbeelden en vertelt hoe mensen, zonder dat het hun schuld is, in de situatie terecht kunnen komen dat ze plotseling bijna niets meer te besteden hebben. “Bij Mini Manna komen ook werkers en tweeverdieners”, vertelt Kroon. “Dat gebeurt in een rijk land als Nederland. Door stijgende energiekosten de inflatiecrisis houden steeds meer mensen niets meer over omdat ze hoge lasten hebben. En dat is helemaal erg als er kinderen in het spel zijn. De situatie waarin ze zitten hebben ze niet zelf veroorzaakt. Als er geen geld is en er is stress bij de ouders, dan nemen ze dat hun leven lang mee.”
“We vinden het belangrijk dat mensen een basis voelen in hun bestaan. Dat ze iets hebben om op terug te vallen en niet elke dag moeten strijden om een volwaardige maaltijd op tafel te krijgen, dat de kinderen op school mee kunnen doen en dat ze de zorg krijgen die ze nodig hebben. Stichting Mini Manna, gemeente en de kleding- en voedselbank kunnen het draaglijk houden voor mensen, maar de echte oplossing moet vanuit Den Haag komen. Alle partijen hebben het over bestaansrecht. Bij een aantal partijen is dit een modewoord geworden. We hopen dat er met de verkiezingen ook echt iets gaat gebeuren. Ze zouden allemaal eens moeten voelen hoe het is om met drie kinderen en twee volwassenen met 90 euro in de week rond te komen. Kinderen durven niet naar verjaardagen omdat er geen geld is om een cadeautje te kopen, en ze durven ook niet te zeggen dat ze jarig zijn, omdat ze niemand kunnen uitnodigen”, aldus Kroon.
“In Nederland hebben we een sociaal vangnet, maar de gaten in dit vangnet zijn te groot. Mensen die daar doorheen vallen zien hun bestaanszekerheid wegvallen. Lokale hulporganisaties zijn nodig om deze mensen overeind te houden. Ik hoop dat Kristel en ik een goed betoog kunnen houden om aandacht te vragen voor de groep mensen die het steeds lastiger hebben en ondersteuning nodig hebben”, zegt Kroon. “Ook hopen we dat PRO! meer kan bewerkstelligen en andere partijen enthousiast kan maken om meer inwoners die door het vangnet vallen te helpen.”

Normaal leven
Wat is armoede en bestaanszekerheid? Hoe zit dat in de gemeente Oude IJsselstreek? “Gezinnen moeten ondersteund worden waar nodig”, zegt Jan Olthof van PRO!. “Maar armoede is er in verschillende verschijningsvormen. Dat zie je vaak niet aan de voordeur.” Jan Bogerd, eveneens van PRO!, vindt: “Iedereen moet de mogelijkheid hebben om een normaal leven te leiden op het gebied van huisvesting, levensonderhoud en scholing. Dat geldt zeker voor mensen met een kleine portemonnee en mensen met een beperking.”
“Het inkomen in Oude IJsselstreek ligt onder het landelijke gemiddelde”, vertelt Gerard Mientjes van PRO!. “We willen in de gemeente een beleidsadviseur waar alle mensen die in de problemen zijn gekomen, terecht kunnen.” “Klopt”, zegt Bogerd. “Het is nu te ondoorzichtig door de vele loketten bij de gemeente, die je met vragen kunt benaderen. Een vast persoon maakt de drempel lager. De gemeente kan hierbij helpen.”

Kinderburgemeester
“Ik denk dat de kinderburgemeester op dit gebied een rol kan spelen”, geeft Olthof aan. “Zij vindt het bijvoorbeeld belangrijk dat kinderen mee kunnen doen aan sport. Ze kan iets betekenen op het gebied van kinderarmoede. Kinderen weten van elkaar wat ze nodig hebben en ze ontmoeten elkaar op school.”
“Er is in het verleden gefraudeerd, maar nu moeten de goeden onder de kwaden lijden”, aldus Olthof. “Er is geen samenwerking.” “Als je naar de dossiers kijkt, is alles op wantrouwen gericht”, vult De Waal aan. “Er moet een omschakeling komen”, vindt Jan Vesters. “Er moet uitgegaan worden van vertrouwen. Niet van de 2 procent die fraudeert, maar van de 98 procent die wel de regels volgt.”
“De insteek van de bijeenkomst is om meer aandacht en mankracht te krijgen om inwoners die het moeilijker hebben te helpen. Praktijkvoorbeelden zijn hierbij waardevol”, zegt Olthof. “We willen graag mensen ontmoeten uit allerlei geledingen die zorg kunnen bieden op het gebied van bestaanszekerheid en armoede, maar we willen ook de mensen ontmoeten die het aangaat.”

De bijeenkomst Bestaanszekerheid en Armoedebestrijding is op 29 november bij het Schuttersgebouw St. Joris aan de Hofstraat 1 in Ulft. Aanvang: 20.00 uur. Inloop vanaf 19.30 uur. Iedereen is van harte welkom.