Durven kiezen en focus op fietsen

OUDE IJSSELSTREEK - In de afgelopen weken konden inwoners van de gemeente Oude IJsselstreek meedenken over hoe de verkeerssituatie in 2040 eruit zou moeten zien. Dit nieuwe mobiliteitsplan brengt de visie van de gemeenteraad, diverse onderzoeken en wensen van inwoners samen in een plan van aanpak met geprioriteerde maatregelen. Senior mobiliteitsadviseur van adviesbureau Royal HaskoningDHV en voormalig inwoner van Varsseveld Rick Luimes is door de gemeente ingehuurd om dit plan op te stellen.

Door Meindert Bussink

Geen auto, geen krimp
Het vorige plan uit 2012 is blijkbaar alweer gedateerd. Luimes: “Iedere tien, twaalf jaar wordt er wel een nieuw mobiliteitsplan gemaakt, dus de vorige was inderdaad wel aan vervanging toe. Destijds waren de plannen nog erg op de auto gericht en was er minder aandacht voor fietsers. Door de toename van met name elektrische fietsen en meer aandacht voor duurzaamheid, zie je nu meer focus op fietsers. Dit is een landelijke trend.
Daarnaast waren de plannen toen gemaakt voor een krimpregio. Met de aanstaande nieuwe wijken in bijvoorbeeld Gendringen en Varsseveld ontstaat er nieuw verkeer en dat verdient aandacht. Ter illustratie, ieder huishouden heeft dagelijks gemiddeld zes autoritten, dus bij een nieuwe wijk van vijfhonderd personen levert dat heel veel extra verkeersbewegingen op.” Dit verkeer moet op een veilige manier een plek krijgen

Blik vooruit
Luimes geeft aan dat met dit mobiliteitsplan tot 2040 verder wordt gekeken dan doorgaans het geval is, maar dat over tien of twaalf jaar er waarschijnlijk wel weer update zal volgen. Welke lessen zijn er eigenlijk getrokken uit de aannames, analyses en de uiteindelijk gemaakte keuzes en aanpassingen van het vorige mobiliteitsplan? “Er wordt voornamelijk gekeken naar de huidige situaties en de nieuwe wensen van de inventarisatie. Veel gemeenteraden kijken liever vooruit”.

De weg past bij de snelheid
Er zijn destijds een aantal wegen aangewezen waar de snelheid verlaagd is van 50km/h naar 30 km/h. Bijvoorbeeld een deel van de Doetinchemseweg in Varsseveld, maar toen is voor gekozen om de weg zelf nauwelijks aan te passen. Mede daardoor zien we nu veel klachten over te hoge snelheid op deze weg. Wat we nu beter gaan doen is dat we ook de inrichting van de weg passend maken voor de snelheid. Dus dat de inrichting als het ware de gewenste snelheid afdwingt

Bijna 3000 reacties
Na een week zijn er ongeveer 2300 reacties binnen via de website van de gemeente (www.oude-ijsselstreek.nl/mobiliteitsplan) en inwoners kunnen nog tot woensdag 18 oktober een bijdrage leveren door met punten op de kaart aan te geven welke wensen of knelpunten er zijn met betrekking tot snelheid, verkeersveiligheid of fietspaden.
“Gezien de huidige reacties, verwacht ik dat we uiteindelijk wel over de 3000 reacties moeten kunnen komen”, aldus een tevreden Luimes die de situatie vergelijkt met Doetinchem waar eenzelfde onderzoek loopt. “In Doetinchem hebben we geen huis-aan-huis-brief verzonden en daar waren duidelijk minder reacties.. De verspreiding van een brief bij achttienduizend huishoudens is wel een financiële uitdaging, maar het resultaat is dan ook zichtbaar.”

Evenwichtige keuze
Een voorbeeld dat opvalt is het hoge aantal reacties over het vrachtverkeer bij de Sinderenseweg in Varsseveld door waarschijnlijk dezelfde persoon. Hoe wordt een evenwichtige keuze gemaakt tussen de reacties en de mensen die niet hebben gereageerd of dit niet kunnen? Luimes: “In het systeem kunnen we dergelijke acties (fraude vind ik wel wat zwaar) wel zien. Het uiteindelijke aantal bruikbare reacties is daardoor misschien wel ietsje lager, maar over het algemeen krijgen we met deze aantallen een goed beeld van wat er in de gemeente leeft.”

“Je geeft terecht aan dat er ook een groep is die een online bijdrage lastig vindt, vandaar dat we afgelopen donderdag een inloopmoment in het gemeentehuis hebben gehouden. Iedereen was welkom en we hebben geholpen met het geven van een reactie. Naast inwoners gaan we ook in gesprek met diverse belangenverenigingen, zoals dorpsraden, ondernemersverenigingen en de politie. Ook gaan we de gemeenteraad nog enkele keren betrekken”

Veiligheid, fietsen en groen
Het vertrekpunt van dit nieuwe plan begint bij wensen van de gemeenteraad. Luimes gaf op 7 september een presentatie en hield tevens een eerste kleine peiling onder de raadsleden. Uit deze zogeheten Mentimeter bleek onder meer dat bij het verbeteren van de verkeerssituatie, de gemeente zich vooral wil richten op de fietser. Daarnaast vindt een overgrote meerderheid dat de verkeersveiligheid beter moet, vindt een nipte meerderheid dat de centrumgebieden aantrekkelijker worden wanneer auto’s meer aan de randen worden geparkeerd en er meer ruimte komt voor fietsen en groen.

Scherpe keuzes
Een andere opvallende en slimme vraag was of de raadsleden ‘keuzes durven te maken waar veel mensen, maar niet iedereen blij mee is’. Achttien raadsleden durfden dat wel en slechts drie vonden dat spannend. Dit geeft Luimes en de raad de mogelijkheid om met het uiteindelijke plan en de aanbevelingen scherpe keuzes te maken voor meer veiligheid, meer nadruk op fietsen en groen in onze gemeente.

Wegversmallingen en drempels
Wanneer de inventarisatie is gedaan, zijn er diverse oplossingen en aanpassingen volgens Luimes mogelijk die in deze richting bewegen zoals wegversmallingen en drempels: “Een wegversmalling en drempels helpen goed om de snelheid eruit te halen, maar dan is vaak wel de vraag waar die precies moeten komen. Veel mensen willen wel de snelheid omlaag, maar niet de drempel voor hun deur.

Fietsvlonders
Ook andere fietsroutes en fietsvlonders kunnen soelaas bieden. Luimes: Een fietsvlonder is een mobiele parkeerplek voor tien fietsen op de plek van één autoparkeerplek. Die kan eenvoudig weer weg en helpt om bepaalde keuzes te kunnen maken. Bij drukke verkeerspunten zou je het aantal plekken met veel kruisend fietsverkeer kunnen beperken Daarbij zou je vervolgens bepaalde drukke fietsroutes kunnen lostrekken van wegen waar veel auto’s rijden.”

Verkeer waar je het wilt hebben
Keuzes over welke wegen bijvoorbeeld 50 km/h of 30 km/h moeten worden, is ook een belangrijk onderdeel van het mobiliteitsplan: “Het doel is een logische wegenstructuur in de hele gemeente met de grootste verkeersstromen op de wegen waar je dit wilt hebben en het beperken van verkeer op wegen waar je het niet wilt hebben. Daar kan bijvoorbeeld meer ruimte komen voor fietsen en lopen. In beide gevallen hoort daar een passende inrichting bij.”

Nadenken over parkeerplaatsen
Een oplossing voor bijvoorbeeld het verbeteren van een 50 km/h weg met parkplaatsen ernaast, is het simpelweg verwijderen van deze parkeerplaatsen langs die wegen en 30 km/h wegen terugbrengen: “Deze keuzes komen de verkeersveiligheid vaak ten goede.”
Om in te spelen op bijvoorbeeld de wens om aantrekkelijke centrumgebieden te krijgen, kun je ook losse parkeerplekken verwijderen in de buurt van winkels, wanneer daar op loopafstand ook al andere grote parkplaatsen met voldoende capaciteit aanwezig zijn. De vrijgekomen ruimte kun je bijvoorbeeld inrichten met groen of hoogwaardige fietsparkeerplekken. Dat past ook bij de vitaliteitsmissie van de gemeente.”