Dennis Isfeld, zoon van Einar Isfeld die is gesneuveld in Netterden, heeft het monument onthuld. Foto: Roel Kleinpenning

Dennis Isfeld, zoon van Einar Isfeld die is gesneuveld in Netterden, heeft het monument onthuld. Foto: Roel Kleinpenning

Vrijheid niet alleen herdenken maar ook beschermen

GENDRINGEN – De ceremonie bij het onthullen van het nieuwe oorlogsmonument ‘Opdat wij niet vergeten’ maakte veel indruk op de aanwezigen. Op 6 mei is het monument dat in het gedenk- en wandelpark ‘t olde kerkhof’ in Gendringen is geplaatst officieel onthuld in de aanwezigheid van een groot aantal betrokkenen.

Door Walter Hobelman

De werkgroep ‘Opdat wij niet vergeten’ (OWNV), onderdeel van de stichting De Moezeköttel, verzorgde in samenwerking met gemeente Oude IJsselstreek de ceremonie waarbij gasten uit binnen- en buitenland aanwezig waren.

Het monument houdt de herinnering levend aan de ruim vijfhonderd slachtoffers (zowel burgers als militairen) die gedurende de tweede wereldoorlog in de gemeente Oude IJsselstreek (toen nog de gemeente Wisch en Gendringen) zijn gevallen, inclusief de 23 Nederlandse Militairen (uit Gendringen en Wisch) die tijdens de bezetting in mei 1940 op de Grebbeberg en elders in de wereld zijn omgekomen. Het bijzondere van dit monument is het feit dat ook de 167 Duitse slachtoffers herdacht worden.

Toespraken
Tijdens de ceremonie zijn diverse toespraken gehouden. Veel indruk maakte Dennis Victor Isfeld, de enige zoon van Einar Victor Isfeld, een Canadese soldaat van de Queens’s Own Cameron Highlanders en een slachtoffer dat met dit monument wordt geëerd. Zijn vader raakte op 30 maart 1945 bij Netterden gewond en overleed op 6 april 1945. “Ik ben zeer vereerd om te zijn gekozen om mijn vader en alle Canadezen te vertegenwoordigen tijdens deze unieke gebeurtenis van het onthullen van dit fantastische monument. Dit is een bewijs van de niet aflatende en toegewijde erkenning van Canada’s bijdrage in de strijd”, aldus Isfeld.

Ook Gary Berg, een neef van Flying Officer John Joseph Berg DFC, die bij de Royal Air Force heeft gediend als navigator en die het leven liet, na neergeschoten te zijn boven Heelweg op 17 juni 1944 hield een toespraak. “Dit monument moet wel zeer speciaal zijn, omdat het gevallenen van beide zijden van het conflict herdenkt”, aldus Berg. “Herdenkingsplaatsen als deze zijn zeer belangrijk om eer te bewijzen aan hen, die hun leven hebben gegeven voor de vrijheid van anderen maar ook om te herinneren welk lijden een oorlog kan veroorzaken. We weten maar al te goed dat de boodschap ‘dit nooit meer’ helaas nog steeds wordt genegeerd. Alles wat ik kan zeggen, en ik weet zeker dat iedereen hier dat deelt, dat ik hoop dat er snel vrede zal zijn in Oekraïne.”

'Dit
monument
moet wel zeer
speciaal zijn,
omdat het
gevallenen
van beide
zijden van
het conflict
herdenkt'

Ook burgemeester Otwin van Dijk legde die verbinding met de Tweede Wereldoorlog, het herdenken en gedenken en de huidige toestand in de wereld. “Met dit monument eren wij onder andere de jonge soldaten die destijds voor ónze vrijheid gestorven zijn. Vrijheid is niet vanzelfsprekend blijkt nu opnieuw. Vrijheid is kwetsbaar en niet vrijblijvend. We moeten die vrijheid niet alleen herdenken maar ook beschermen.”

De Duitse burgemeester Christoph Gerwers uit Rees sprak soortgelijke woorden. ”De generaties die komen moet blijven horen ‘we willen geen oorlog meer’. Monumenten als deze dragen daaraan bij. Als Duitsers en Nederlanders in deze regio zijn we de afgelopen jaren bezig om gezamenlijk te herdenken en te verzoenen. Daarbij is veel moois bereikt maar we moeten aan onze vrijheid blijven werken.”

Monument geadopteerd
Leerlingen van de basisscholen De Christoffelschool en De Hoeksteen in Gendringen en de St. Martinusschool in Megchelen hebben als voorbereiding op deze dag een gedichtenwedstrijd gehad over het thema vrijheid. Marit Markestein mocht haar winnende gedicht met de titel ‘Kraai’ voordragen tijdens de ceremonie. Het monument wordt door de Christoffelschool en de Hoeksteen (die in de nabije toekomst gaan fuseren) geadopteerd. Op die manier wordt ook de komende jaren aandacht geschonken aan ‘herdenken’ en ‘in vrijheid leven’.

Met het monument worden de slachtoffers uit acht verschillende landen (Nederland, Engeland, Amerika, Nieuw Zeeland, Canada, Duitsland, Ierland en Australië) herdacht. De namen van alle slachtoffers zijn via een QR-code op de informatiezuil bij het monument te vinden, inclusief het bijbehorende verhaal.

Leon Heukshorst en Dick Wikkerink hebben het monument ontworpen en het is gemaakt door lokale ondernemers. Het Oorlogsmonument 'Opdat Wij Niet vergeten' staat op een grote betonnen fundering en bestaat uit een groot vierkant vlak (3 bij 4 meter) van cortenstaal van 10 millimeter dikte dat op een speciale manier is geperforeerd. Daardoor ontstaat een voorstelling van de Grotestraat in Gendringen in oorlogstijd met op de voorgrond een beeld van een Canadese militair en een Lancaster bommenwerper. Op de betonnen grondplaat komt een tekst in staal: Gendringen 1940 – 1945.

De ceremonie is door de ‘Regiments Fanfare Garde Grenadiers en Jagers’ muzikaal ondersteund. Met passende muziek omlijstten zij de kranslegging en speelden de verschillende volksliederen. Door vertegenwoordigers van verschillende betrokken organisaties werden kransen gelegd. Na afloop van de onthulling konden ook de aanwezigen allemaal een bloem bij het monument neerleggen.

Meer informatie over het monument en de verhalen die daarbij horen is te vinden op de speciale website. 

www.OWNV.nl