Midas Dekkers: 'De natuur is verworden tot consumptieartikel'

VARSSEVELD - Het was de laatste dag van de Boekenweek. Op uitnodiging van Boekhandel Rutgers hield schrijver en bioloog Midas Dekkers een lezing in het Borchuus. Twintig jaar geleden was hij ook al eens te gast in Varsseveld. Veel kon hij zich hier niet meer van herinneren. Wel viel hem op - geheel tot zijn ongenoegen – dat Café 't Veertje gesloten was.

Door Ria Tuenter

Niet zo gek dat juist dit bruine café hem is bijgebleven. Dekkers is onder de bar geboren. Zo heet dat als je van jongs af in een café bent opgegroeid. Zijn ouders hadden een café op het Muntplein in Amsterdam. Vorig jaar oktober verscheen van zijn hand 'Volledige vergunning'. Hierin beschrijft hij zijn favoriete cafés in Nederland, hun eigenzinnige eigenaren, de kroegtijgers, de geneugten en gevaren van drankgebruik, en veel meer. "Een goed café is klein en bruin', zegt Dekkers. "Niet voor de lol moet je in het café zijn maar voor het leven."
Straks meer over zijn ode aan het bruine café, eerst zijn visie op de natuur, het thema van de Boekenweek. "Weet u wat écht mooi is?", vraag hij. "Dat is de natuur! Nog nooit een klacht over gehoord. Elk blaadje zit precies goed aan de boom en een olifant is altijd grijs genoeg. Als u heel veel van de natuur houdt, ga er dan niet heen! Nergens is de natuur zo mooi als op de televisie. En weet u hoe dat komt? Omdat natuurfilmers het perspectief van de overwinnaars kiest. We zien bijvoorbeeld wel papa uil die met een muis in zijn snavel naar zijn uilskuikens vliegt. Maar we zien niet het muizennest met hongerige jongen die smachtend uitkijken naar papa muis die nooit meer thuis komt. Of neem de Vogelbescherming met hun 'Beleef de lente', waarbij je live in een vogelnest kunt kijken. Wat een gotspe! Je kijkt moeder natuur regelrecht in d'r reet met die camera's. Ik hang toch ook geen camera in de slaapkamer van mijn buurmeisje. Dat doe je niet uit respect. De natuur is verworden tot consumptieartikel."
"Ik ben opgegroeid met het beeld van de natuur als 'een wulps wijf'. Nu is het een frêle juffrouw geworden. Neem de film 'De Nieuwe Wildernis' over de natuur in de Oostvaardersplassen. 'Daar kan Afrika niet aan tippen' hoor ik mensen roepen. Mens, koop een treinkaartje denk ik dan en reis van Almere naar Lelystad. Dan zie je niet het paradijs maar een Apocalyps. Vroeger ging ik lekker wandelen in het bos, beetje mijmeren. Als ik nu wil gaan mijmeren word ik ondersteboven gelopen door een of andere idioot die aan het joggen is: de 'Homo Adidas'. De natuur heeft tegenwoordig meer weg van een gymnastiekzaal dan van een filosofische plek om te mijmeren."
Dekkers vertelt dat hij uit een echte middenstandsfamilie komt. Net als zijn beste vriendje destijds. "Zijn vader had een sigarenwinkel. Hij liep als 12-jarige al rokend over straat. De vader van een buurjongen had een hoedenwinkel. Die moest, zelfs als de mussen van het dak vielen, met een pet of muts over straat. Ik had mazzel, mijn ouders hadden een café. Mijn ouders hadden het altijd druk. Dat was nou juist het leuke. Ik had mensen van allerlei pluimage om me heen, daar leer je heel veel van. Ik wist bijvoorbeeld precies hoe en bij wie ik geld kon binnenhalen voor mijn rapport. Bij de één moest je het vragen als hij broodnuchter was en bij de ander moest je juist wachten tot hij strontlazarus was. Een mooier bestaan is er toch niet."
"Nu hebben mensen twee levens: werk en huis. Wij hadden er drie: werk, café en huis. Net als bij een kadetje was dat wat er tussen zit het lekkerst. Kijk wat daar nog van over is. In razend tempo worden de cafés gesloten. Waar al die mannen zijn gebleven? Tja, die staan nu tussen vijf en zeven in de file. Vroeger legden eerst de kerk en later de staat ons aan banden, nu doen we dat zelf. Dat staat ook wel bekend onder de term lijfstijl. Die schrijft voor dat je zemelen moet eten in plaats van bitterballen. En dat je geperste zooi moet drinken in plaats van een borreltje. Een vrouw eet tegenwoordig meer zaad dan een kanariepiet. En dat hebben we onszelf allemaal maar aan laten praten."