Met Champions League-waardig publiek naar Keukenkampioendivisie

Pijnlijke degradatie De Graafschap

Door Henk Klein Holte

DOETINCHEM - De Graafschap moet opnieuw beginnen. De club heeft een uitgelezen kans laten liggen om door te kunnen groeien middels een langer verblijf in de eredivisie. Het missen van deze kans voor open doel (in een eredivisie met ploegen als mede-promovendi FC Emmen en Fortuna Sittard, Excelsior, lelijk eendje van dit jaar NAC Breda, een zwalkend FC Zwolle) moet worden toegeschreven aan falend beleid.

De vraag werpt zich op of De Graafschap eredivisie-waardig is. Veel voetballiefhebbers in den lande zullen die met 'ja' beantwoorden. Maar dan hebben ze het meestal over de sfeer in stadion De Vijverberg. Ook voor en na het fatale duel met Sparta (0-2), was het thuispubliek van 'niveautje Champions League'. De opkomst van de beide elftallen was ronduit spectaculair. "Kippenvel, het publiek hier is echt fantastisch", beaamde Sparta-spits Lars Veldwijk, die, was hij gehuld in Graafschap-shirt, ongetwijfeld een publiekslieveling zou zijn van De Graafschap-aanhang. "Toen ik net op het veld stond om het publiek te bedanken, kreeg ik ook van de Graafschap-supporters applaus. Echt prachtig!"

De spits met de vele tatoeages had zich echter verbaasd over de spelers van de thuisclub in deze ambiance. "Ik vond ze angstig ogen, ze liepen veel terug. Terwijl wij vol vertrouwen waren en volop geloofden in onze kans. We weten dat we altijd kunnen scoren met onze aanvallers. Toen de eerste viel, wist ik het zeker: we gaan ze pakken!" Die eerste treffer viel juist toen de energie uit de Sparta-ploeg leek weg te vloeien. Het moment waarop De Graafschap had moeten 'doorbijten'. De 1-0 werkte als doping op de Spartanen. Veldwijk: "Dat gevoel had ik in het veld ook; na die eerste goal kregen wij weer nieuwe energie."

Leeroy Owusu staarde even verderop voor zich uit. De rechtsback wist samen met Matusiwa en Benschop als een van de weinige Graafschap-spelers regelmatig de middelmaat te ontstijgen dit seizoen. Zo ook tegen Sparta. "We hadden afgesproken dat we volle bak op de aanval zouden spelen. Dat lukte geen moment, we liepen alleen maar terug. Ik had het idee dat er veel angst in de ploeg zat. Maar ik voelde me zelf wel goed, had geen last van de spanning."
Zijn trainer, Henk de Jong, lukte het niet het tij te keren. "We wilden aanvallen, maar dat kregen we niet voor elkaar. Sparta was beter, dat moet ik gewoon zeggen. Ze hebben verdiend gewonnen. Ik vind het verschrikkelijk jammer, voor de spelers die echt alles hebben gegeven, voor de club, de mensen hier. Maar het lukte niet. We konden niet veel doen, ook door de noodgedwongen vroege wissel met Olijve voor Matusiwa (raakte geblesseerd, red.)."

De trainer, die tot het einde kon rekenen op de sympathie van de supporters, meende dat hij zichzelf niets kon verwijten. Feit is dat hij er met zijn staf niet in is geslaagd om de ploeg van de nodige structuur te voorzien. In de wedstrijden voor de winterstop was de kwaliteitsarme ploeg, die hij zelf samen met technisch manager Peter Hofstede had samengesteld, de zwakste in de eredivisie. Na reparatiewerk in de winterstop werden met versterkingen Matusiwa en Benschop aanvankelijk wel meer punten gehaald, maar bleek in basis nog steeds structuur in het spel te ontbreken. Daardoor gebeurde het in de 'spannende wedstrijden' -waar het erom ging- dat de ploeg zwaar door de ondergrens zakte en dus niet op een basisniveau kon terugvallen. Ook tegen het niet-bijzonder spelende Sparta was weer dit het geval.

Daarbij hielp het vast niet dat de trainer zich voor de winter vaak liet ontvallen met een 'Jupiler League-ploeg' in de eredivisie verzeild te zijn geraakt. En ook in de eindfase van de competitie toen hij herhaaldelijk stelde dat De Graafschap 'Nederlands - Europees - én wereldkampioen' zou worden als de club zich handhaafde. Vast bedoeld om de druk eraf te halen maar bij sommige spelers werkt deze instelling ook als een excuus.

De degradatie, bekrachtigd door de 2-0-nederlaag tegen de nummer 2 uit de Keukenkampioendivisie, kwam weliswaar aan als een mokerslag op de Doetinchemse burelen, maar hing heel het seizoen al in de lucht. Terwijl Emmen en Fortuna zich direct veilig speelden. Er zal stevig moeten worden geëvalueerd. Want zeggen dat het De Graafschap vaker is overkomen en 'dat wi'j altied weer terug kommen' als we schouder aan schouder staan is een te gemakkelijke dooddoener, waarmee het falen van de organisatie wordt gebagatelliseerd door algemeen directeur Hans Martijn Ostendorp.

Als de technisch manager binnen luttele weken drie (!) beleidsplannen -naast een technisch beleidsplan, ook een plan voor de jeugd en één voor de top-scouting- kan schrijven én presenteren en dat wordt vervolgens door de beleidsmakers kwalitatief dusdanig beoordeeld dat er een nieuw contract uit voortvloeit, dan is het opmerkelijk dat er in vier jaar geen helder technisch beleid wordt gevoerd en er een kwaliteitsarme selectie staat aan het begin van een eredivisieseizoen. Dan hebben dus óf de beleidsmákers en/óf de controlerende organen niet de benodigde kwaliteiten voor hun functie en worden de hondstrouwe supporters gewoon voor de gek gehouden.

Nu de club is gedegradeerd worden budgetten onder de loep genomen. Met de jeugdopleiding weer onder de 'vlag van het stadion' moeten de jeugdspelers vrezen dat er minder geld voor hun opleiding beschikbaar is. Anders dan voorheen, toen de jeugdacademie in een aparte stichting zat met eigen, vaste budgetten. De vraag is in hoeverre Hofstede daar in zijn plannenmakerij rekening mee heeft gehouden.

Personeelsbeleid
Los van de kwaliteiten op technisch gebied, op personeelsbeleid (omgang met mensen) gaat er ook het nodige mis. De trainer hield zich heel het seizoen niet de geweldige sfeer binnen de groep te roemen: Er werd heel fijn en keihard gewerkt op de trainingen en in de wedstrijden. Ook buiten het veld had de groep en staf een geweldige klik, zo heette het. Extra vreemd dan dat er na de degradatiewedstrijd niet eens meer afscheid van elkaar wordt genomen. Na het laatste fluitsignaal was het opeens: vakantie. "We trainen morgen niet meer", zuchtte De Jong. "Nee, we komen ook niet meer bij elkaar. Het is goed zo, ik ben doodop, ga nu met vakantie." Sommige spelers die de club verlaten (zestien spelers zijn contractueel niet langer aan De Graafschap verbonden) kregen niet eens een hand, laat staan een woord bij het afscheid. Niet van de trainer, ook niet van Peter Hofstede. Hoezo schouder aan schouder? Waar zijn de kernwaarden uit Plan D'RAN: 'Trots, D'RAN, eerlijk, samen en genieten'? En hoezo 'Verbondenheid door een transparant, open en betrokken omgeving op alle niveaus, waarin vertrouwen, respect en toegankelijkheid de boventoon voert'; getuigt het nu écht van respect om zo afscheid te nemen van spelers/werknemers als bij deze club nu te doen gebruikelijk is? En waarom zoeken zoveel jeugdtrainers van De Graafschap de laatste jaren hun heil elders?

Hofstede vluchtte kort na het einde van de wedstrijd de catacomben in en liet zich niet meer zien. Ook voorzitter Martin Mos was nergens te bekennen.
Ostendorp stond dus wel de pers te woord. Maar wist nog niet hoe het verder moest, met een begroting die waarschijnlijk circa drie miljoen omlaag moet. "We hebben dit seizoen gewerkt met een organisatie die qua omvang krap was voor de eredivisie." De selectie zal er heel anders uitzien, na de zomer. Want de positieve uitzonderingen als El Jebli en Owusu, zullen ook nog -ondanks doorlopende contracten- gaan verkassen. Ostendorp: "We hopen qua bezetting in de organisatie wel op deze sterkte te kunnen blijven, al is die voor eerstedivisie-begrippen juist net weer iets aan de ruime kant."

De Graafschap maakte eerder deze week bekend good-old Henk Bloemers weer definitief op commerciële zaken te zetten. Hij moet de club zo een duw in de juiste richting zient te geven.