Helderheid over begroting Oude IJsselstreek

ULFT - De vernieuwde manier waarop het college van B&W en de gemeenteraad van Oude IJsselstreek de nieuwe begroting gaan bespreken zorgde vooraf voor lichte onrust en irritatie. Zo liet raadslid Richard de Lange (VVD) vooraf per brief weten niet aanwezig te zijn bij de 'troonredes' van de wethouders, uit onvrede over de gekozen opzet.

Door Walter Hobelman

Die houding wekte irritatie op bij fractievoorzitter Marco Bennink (Lokaal Belang) die aan het begin van de raadsvergadering kenbaar maakte dat de coalitie deze beslissing niet kon rijmen met een besluit dat in het presidium was genomen. Dit presidium, dat bestaat uit de zes fractievoorzitters (waarvan De Lange er één is) van de gemeenteraad en de burgemeester als voorzitter, had besloten om dit jaar een extra avond aan de begrotingsbehandeling toe te voegen. "Het bevreemdt ons zeer dat deze brief nu opeens komt. Er waren afspraken gemaakt en dan kunnen we dit niet rijmen met elkaar", aldus Bennink.
De reden om de begrotingsdebatten te beginnen met een avond waarin de wethouders openheid van zaken geven was al toegelicht bij de presentatie van de begroting aan de pers. Wethouder Ben Hiddinga zei toen: "Een begroting raakt alle facetten van de samenleving en er is daarom voor gekozen om alle wethouders de ruimte te geven een toelichting te geven. Achter elk onderdeel van de begroting zitten mitsen en maren. Wij gaan ervoor om die zaken uit te leggen."
Debatten over de begroting worden gevoerd tijdens de algemene beschouwingen (donderdag 17 oktober) en de drie commissievergaderingen (28, 30 en 31 oktober). "Er is alle ruimte om volop het debat te voeren voordat we in november een besluit nemen", aldus de burgemeester.
De volledige tekst van de vijf troonredes is te vinden op de site van de gemeente. Wethouder Ben Hiddinga (Ruimtelijke Ordening, Volkshuisvesting, Omgevingswet en omgevingsvisie, Grondzaken, Financiën) opende het bal. "De titel van de begroting 'Samen bouwen' is geen loze kreet. We gaan de daad bij het woord voegen", aldus Hiddinga. Hij geeft aan dat de kwaliteitsslag die vorig jaar is ingezet binnen het sociaal domein voor resultaten heeft gezorgd. Dankzij de toezegging vanuit Den Haag dat gemeenten meer geld krijgen voor het sociaal domein (en dan met name voor de jeugdzorg) is het nu mogelijk om "de besparingsopgave die de gemeente heeft, enigszins te verschuiven van het sociale naar het fysieke domein", kondigt Hiddinga aan. Om een sluitende begroting te kunnen aanbieden is het wel nodig om "een klein miljoen (975.000 euro) vanuit de algemene reserve beschikbaar te stellen. Vanaf 2023 zal de reserve weer aangevuld kunnen worden", kijkt de wethouder vooruit. De woonlasten stijgen komend jaar met gemiddeld 1,85 procent. Wonen in Oude IJsselstreek ("de gemeente waar het goed wonen is") heeft komend jaar extra aandacht. "We schatten in dat we tot 2023 in totaal tussen de 300 en 600 woningen nodig zullen hebben om aan de vraag te voldoen. Die woningen zijn in hoofdzaak bedoeld voor de doelgroepen starters en senioren en worden verdeeld over alle dorpen, kernen en de stad binnen Oude IJsselstreek."

Wethouder Bert Kuster benoemt twee speerpunten die komend jaar binnen het sociaal domein uitgevoerd gaan worden. "Het eerste punt is de wijze waarop we de uitvoering van de jeugdzorg gaan oppakken en het tweede punt is de uitvoering van de Participatiewet." Vanaf januari 2020 wordt er binnen de jeugdzorg gewerkt vanuit drie criteria: normaliseren voorkomen en innoveren/samenwerken. "Het gaat om een frisse blik op zorg en hulp voor jeugd en gezin, maar ook over de vraag waar individuele verantwoordelijkheid eindigt en collectieve verantwoordelijkheid begint", aldus wethouder Kuster. "De vraag is wat normalisatie betekent voor onze gemeente op het gebied van zorg en ondersteuning. Wanneer kunnen we in redelijkheid zeggen: 'dit is een probleem dat bij het leven van alle dag hoort en dat kunt u zelf oplossen' tot: 'dit is een probleem waar we u bij gaan helpen'? Normalisatie beperkt zich niet alleen tot de jeugdzorg, maar is ook van toepassing op de andere onderdelen van het sociaal domein, de WMO en de Participatiewet."
Wat innoveren en samenwerken betreft is ervoor gekozen om met strategische partners afspraken te maken. "We zijn een samenwerking aangegaan met de organisatie Buurtzorg Jong. Zij zijn nu bezig om alles in kaart te brengen. We zijn een samenwerking aangegaan voor vijf jaar, dat zorgt voor rust en het bouwen aan goede onderlinge relaties."
Wethouder Peter van de Wardt begint zjn troonrede met een beschouwend gedeelte waarin hij verwoordt dat men geen invloed heeft op het punt "waar je wiegje heeft gestaan". "Behoud en versterking van alles wat is bereikt, is onze verplichting aan de generaties na ons. In het hart van deze begroting ligt daarom de ambitie te bouwen aan een samenleving waarin mensen zich zeker voelen en vertrouwen in de toekomst kunnen hebben, houden of herwinnen. Dat vertrouwen begint bij waardevol werk en een fatsoenlijk inkomen. Bij gezondheid en goede, toegankelijke zorg. Bij een opleiding die kansen biedt. Bij een stevig sociaal netwerk van familie, vrienden, geloofsgemeenschappen en verenigingen. Een inclusieve samenleving, iedereen doet mee", aldus de wethouder.
Mensen leren tegenwoordig een levenlang en daar wordt in 2020 meer aandacht aan gegeven. Daarnaast blijft 'iedereen doet mee in onze samenleving' ook een belangrijk aandachtspunt. Zo wordt er nieuw beleid ontwikkeld op het gebied van schuldhulpverlening.
Ook kondigt de wethouder aan dat "de haven in zicht is om een intentieverklaring te ondertekenen om te komen tot vernieuwde onderwijshuisvesting in Gendringen."
Wethouder Ria Ankersmit. "In ons plattelandsgemeente Oude IJsselstreek is het goed wonen, werken, recreëren én het is hier goed boeren", is de positieve conclusie van wethouder Ankersmit. "Onze buitenruimte is een gezamenlijke trots. Dat hoor ik als ik met mensen in gesprek ben." Volgens Ankersmit is het ontwikkelen van een visie op landschap, natuur en (stedelijk) groen cruciaal. In de startnotitie hiervoor zijn de procesmatige en inhoudelijke kaders vastgelegd. De landbouwsector in de gemeente is een belangrijke sector en met de recente protesten van boeren raken het hart van Ankersmit. "Het benadrukt nogmaals hoe enorm noodzakelijk het is om samen ons platteland vitaal te houden. Ik ben ervan overtuigd dat me moeten aansluiten op de visie van minister Carola Schouten, waarbij boeren moeten overschakelen op een zo duurzaam mogelijke werkwijze. Het antwoord hierop is 'kringlooplandbouw'. Laten we alle kansen aangrijpen om deze beweging in gang te zetten."
De komende jaren wordt er bespaard op het onderhoud van wegen en bruggen. Ook het verbeteren van de bereikbaarheid van de regio is een belangrijke opgave. "De Achterhoekse gemeenten werken binnen de Thematafel mobiliteit en bereikbaarheid samen met vervoersbedrijven en andere overheden als de provincie. Zo wordt er onder meer onderzoek verricht naar de verbetering van het fietsnetwerken om woon-werkverkeer per fiets te bevorderen. Hiermee geef ik uitvoering aan de motie die u hiertoe als raad hebt ingediend."

Groene gemeente
Wethouder Janine Kock. "Aan toekomstige generaties willen we een leefbare wereld doorgeven en een schone en groene gemeente zijn. We willen klimaatverandering tegengaan en uitputting van grondstoffen voorkomen. Als gemeente dragen we ook ons steentje daaraan bij. Dit vraagt dat we op een andere manier kijken naar productie, gebruik en hergebruik van onze energie en grondstoffen", zet Kock aan het begin van haar troonrede de kaders neer. "We moedigen onze inwoners en ondernemers aan om energie te besparen en leggen uiteraard ook uit waarom. In september gaf u als gemeenteraad groen licht voor de toekomstbestendige lening. Deze lening maakt het voor meer mensen dan voorheen bij de duurzaamheidslening mogelijk om te investeren in duurzaamheids- en energiebesparende maatregelen, onder andere omdat geld dat in stenen zit, benut kan worden. Men kan hierbij denken aan isolatiemaatregelen of het plaatsen van zonnepanelen. Maar de lening is ook bestemd voor maatregelen die woningen levensloopbestendig maken, waardoor inwoners minder een beroep hoeven doen op de WMO én hun woning beter voldoet aan de eisen van de huidige tijd."
Ook komend jaar besteed de gemeente veel aandacht aan afvalverwerking. "Het doel om in 2020 een scheidingspercentage van 75 procent te hebben, is inmiddels behaald, wat een mooie prestatie is var» onze inwoners", zo complimenteert Kock de inwoners. " In 2025 willen we dat 90 procent van ons afval op een juiste wijze is gescheiden."
Burgemeester Otwin van Dijk begint met twee voorbeelden waarin mensen de overheid niet als bondgenoot maar als vijand ervaren en verwijst naar de recente protesten van de boeren en de basisschooldocentenstaking van enkele maanden geleden. "Voorbeelden van mensen die te maken hebben met knellende bureaucratie en onbegrijpelijk beleid", aldus de burgemeester. "Zelf heb ik ook de nodige ervaring met instanties toen ik op m'n achttiende een ongeluk kreeg en in een rolstoel terecht kwam. Ik kan u zeggen, die ervaringen waren niet altijd even positief. Je moet in een vakje passen. Het protocol is vaak leidend. Niet de mens of de bedoeling. Het is voor mij ook een van m'n drijfveren geworden om dat anders te willen doen."
"Wij denken dat we juist nu hard moeten werken om de kloof tussen de systeemwereld van de overheid en de leefwereld van onze inwoners te overbruggen. Met de organisaties en mensen in onze gemeente. Dat doen we onder het motto 'van buiten naar binnen werken'. Beperk de bureaucratische rimram en maak het weer een beetje eenvoudiger en menselijker. Oude IJsselstreek bevindt zich in de voorhoede van gemeenten die serieus werk maakt van het overbruggen van de kloof tussen de systeemwereld en de leefwereld. We zetten belangrijke stappen. Maar zijn er natuurlijk nog niet.
"Oude IJsselstreek is in beweging. Binnen onze gemeentegrenzen, maar ook als sterke en gemotiveerde speler in de regio. Een gemeente waarin lef aan de muren plakt. Met visie. Dit college zet die traditie voort. Met u als gemeenteraad. Laten we elkaar daarvoor ook de ruimte geven", sluit de burgemeester zijn troonrede af.