Fictieve gemeente brengt Duitsers en Nederlanders nader tot elkaar

EMOJI is grensover-schrijdend

REGIO - De regio heeft een nieuwe gemeente. Fictief. Een utopie gericht op de toekomst, waarin landsgrenzen vervagen. Emmerich, Montferland en Oude IJsselstreek willen de banden aanhalen. Onder de naam EMOJI, naar de digitale communicatie-icoontjes. Want bij grensoverschrijdende samenwerking vormt taal in het hoofd van mensen vaak het grootste struikelblok.

door Eric Klop

Gezamenlijke initiatieven zijn al enige tijd aan de orde. Hapsnap, en niet onder min of meer één paraplu. Als het aan Christa van Dee uit Netterden en Tim ter Horst, ambtenaar te Emmerich, ligt moet en kan daar verandering in komen. In september jongstleden namen zij het initiatief voor een tweedaags seminar waarin vertegenwoordigers van de drie gemeenten met elkaar van gedachten wisselden over mogelijkheden die ertoe bijdragen dat burgers en organisaties aan weerszijden van de grens elkaar beter weten te vinden. Dat die grens geen obstakel is. Zeker, er was al sprake van economische samenwerking. En de jaarlijkse Smokkeltocht in het grensgebied is inmiddels een begrip. Er zijn echter meer terreinen waarin gemeenten elkaar zonder barrières moeten kunnen opzoeken. Dan is het zaak om aan de hand van goede communicatie organisaties en burgers te stimuleren contacten te leggen die ten goede komen aan de leefbaarheid in het grensgebied. Waarom niet? Later in het afgelopen najaar leidde een vervolgconferentie tot tal van ideeën en bleek zeker ook onder inwoners volop interesse om bij activiteiten de handen ineen te slaan. EMOJI zag het levenslicht.

Christa van Dee (54) noemt zich ‘ontgrenzer’. Geboren en getogen in Netterden trok zij op haar achttiende de wijde wereld in. “Ik woonde overal en nergens”, vertelt ze. “Negentien jaar geleden keerde ik terug naar mijn geboortedorp, vastgeplakt aan Duitsland. Ik heb van huis uit meegekregen dat er ook over de grens mogelijkheden liggen. Waarom elkaar niet beter leren kennen? Waarom geen verbindingen leggen? Met die gedachte organiseerde ik al in 2013 een eerste ontmoetingsbijeenkomst voor verenigingen uit Netterden en Emmerich. Daaruit kwam onder meer een gezamenlijke activiteit voor schutterijen voort. Ja, dit smaakte naar meer!”

Markt
Tim Terhorst (41) is, hoewel zijn achternaam anders doet vermoeden, volbloed Duitser. Hij komt uit Rees. Als ambtenaar bij de gemeente Emmerich bekleedt hij de functie van assistent van burgemeester Peter Hinze en neemt hij een stuk voorlichting voor zijn rekening. Ook fungeert Terhorst als regio-contactpersoon. “Ik heb wat met de andere kant van de grens”, zegt hij in keurig Nederlands, waarbij alleen achter de tongval schuilt dat hij geboren en getogen is in Duitsland. “Ik kan mij goed herinneren dat ik in mijn jeugd met mijn ouders naar de markt in Gendringen ging. Een mooi uitje! Op het gymnasium kreeg ik de gelegenheid om Nederlands te leren. En mijn studie Politieke Wetenschappen in Münster rondde ik af met een afstudeerscriptie over de periode dat Elten Nederlands was. Ik heb wat met Nederland. Zie het als een uitdaging om mensen aan beide zijden van de grens met elkaar in contact te brengen. Mijn tweetaligheid maakt dat eenvoudiger.”

Met ieder hun eigen expertise gaan ze voor een missie. Van Dee en Terhorst zijn de voortrekkers en gezichten van de nieuwe ‘gemeente’ EMOJI, de naam die uit de inventieve koker komt van de Achterhoekse ‘grensmakelaar’. De EM van Emmerich, de MO van Montferland. Maar de OJI van Oude IJsselstreek werpt vragen op. “Het moet ook weer niet al te serieus lijken”, verklaart Tim Terhorst. “EMOJI op de juiste wijze geschreven en uitgesproken staat voor communicatie. Die is van het grootste belang om mensen aan weerszijden van de grens bij elkaar te brengen. Bovendien trekt zo’n naam de aandacht. Valt op.”

OV-chipkaart
Onderschat de drempel die grens heet niet! Dat bleek onder andere in het openbaar vervoer. Het was voor studenten, werknemers of toeristen, ondanks langdurig soebatten, niet mogelijk om vanuit de Nederlandse kant van de grens op de nabijgelegen stations van Emmerich, Elten en Praest met hun OV-chippas in te checken voor een treinreis naar bijvoorbeeld Zevenaar of Arnhem. “Terwijl sprake is van dezelfde doelstelling”, zegt Van Dee. “Meer mensen in de trein krijgen. Uiteindelijk is het dankzij goed overleg toch gelukt. Eerst was de mogelijkheid een pilot, maar sedert een halfjaar is het vast. En bovenal een enorm succes. De barrière behoort nu tot het verleden. Kortom, waar communicatie al niet goed voor is. EMOJI moet daarop voortborduren.”

Zo zijn er veel meer items die, sinds 1 januari jongsteden onder de vlag van EMOJI, van een landgrens geen last hoeven te hebben. Ontgrenzer Christa van Dee is er met heel haar ziel en zaligheid, en bijgestaan door Tim Terhorst, mee aan de slag gegaan. Ze bemiddelt en legt contacten. “Ik ben er ontzettend druk mee. Zo heeft komende zomer een groot schutterstoernooi plaats, waarin de koningen en koninginnen van de schutterijen in Montferland, Oude IJsselstreek en Emmerich het tegen elkaar opnemen. Verder staat voor 4 en 5 mei 2024 al een grensoverschrijdend evenement in de steigers dat luistert naar de noemer ‘Ode aan de Vrijheid’. Dan wordt onder andere het Bevrijdingsvuur via de twee Nederlandse gemeenten naar Emmerich gebracht. Verder staat voor begin volgend jaar een muzikale activiteit in de sfeer van het tv-programma Maestro gepland. Ook is het de bedoeling dat er jaarlijks een gezamenlijke sportdag voor alle basisscholieren plaatsvindt. De jeugd strijdt dan op steeds wisselend grondgebied dan om de EMOJI-wisselbeker.”

"EMOJI moet een begrip worden”, stellen Van Dee en Terhorst klip en klaar vast. "Ons doel is mensen in ons grensgebied ervan bewust te maken dat samen optrekken, ook op microniveau , alleen maar voordelen met zich meebrengt. Dat we met elkaar iets willen en kunnen, zonder dat regels, geld en taal dit frustreren.” Aan ideeën geen gebrek en ook aan de wil vanuit bestuurlijk Emmerich, Montferland en Oude IJsselstreek zal het hoogstwaarschijnlijk niet liggen. Niet voor niets kwamen de burgemeesters van de drie gemeenten onlangs bij elkaar voor een fotomoment. Samen met grensmakelaar Christa van Dee werd op die manier officieel de nieuwe ‘gemeente’ EMOJI uitgeroepen.
Suggesties voor grensoverschrijdende activiteiten? Bel ‘grensmakelaar’ Christa van Dee op 06-12060820 of stuur een mail naar christa.van.dee@ontgrenzer.nl.